Tăng cường giáo dục “liêm”, “chính” theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên hiện nay

1. Mở đầu

Qua gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay. Thực tế cho thấy, trong từng lĩnh vực công tác, đội ngũ cán bộ, đảng viên đã gắn việc tu dưỡng “Liêm”, “Chính” trong “tứ đức” (Cần, Kiệm, Liêm, Chính) gắn với nghiêm túc thực hiện tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII của Đảng về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; đặc biệt phải tự soi mình và nhận diện 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Từ đó, góp phần xây dựng những giá trị đạo đức tốt đẹp trong xã hội, thúc đẩy các phong trào thi đua lao động sáng tạo, nhằm tạo động lực đưa công cuộc đổi mới vượt qua những khó khăn, thách thức mới, tiếp tục giành được những thành tựu mới và không ngừng củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về “Liêm”, “Chính”

Hồ Chí Minh quan niệm: “Liêm” là “trong sạch, không tham lam”⁽¹⁾, “luôn luôn tôn trọng, giữ gìn của công và của nhân dân”⁽²⁾, “không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hóa. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ”⁽³⁾.

Trái với “Liêm” là “Bất Liêm”. Người cho rằng: “Công khai hay bí mật, trực tiếp hay gián tiếp, bất liêm tức là trộm cắp”⁽⁴⁾. Sự “Bất Liêm” có vô vàn biểu hiện trong thực tế, như: “Tham tiền của, tham địa vị, tham danh tiếng, tham ăn ngon, sống yên đều là BẤT LIÊM”⁽⁵⁾. Vì lẽ, tham tiền dẫn đến việc đục khoét của dân, trộm cắp của công, buôn gian bán lận, đầu cơ tích trữ, cho vay nặng lãi, cờ bạc, trộm cắp,...; tham danh vọng, địa vị dẫn đến việc dìm người giỏi, mua bán danh vị, nịnh trên, nẹt dưới; tham nhàn dẫn đến việc ngại khó, sợ khổ, đùn đẩy công việc cho người khác, nhưng khi có công thì tranh, khi có tội thì đổ vấy; tham sống dẫn đến sự hèn nhát, gặp giặc không dám đánh, thấy việc nghĩa không dám làm.

Theo Người, cán bộ “có quyền mà thiếu lương tâm là có dịp đục khoét, có dịp ăn của đút, có dịp “dĩ công vi tư”. Vì vậy, cán bộ phải thực hành chữ LIÊM trước, để làm kiểu mẫu cho dân”⁽⁶⁾. Người nhấn mạnh: “Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, những người làm quan không đục khoét dân, thì gọi là LIÊM, chữ liêm ấy chỉ có nghĩa hẹp... Ngày nay, nước ta là Dân chủ Cộng hòa, chữ LIÊM có nghĩa rộng hơn; là mọi người đều phải LIÊM”⁽⁷⁾; nghĩa là mọi người đều phải trong sạch, không tham lam. Sự thực hành chữ “Liêm” như vậy sẽ giúp tất cả mọi người, trước hết là cán bộ, đảng viên, tu dưỡng nhân cách phù hợp với sự cầm quyền lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của Đảng.

“Liêm”, về nguyên tắc, luôn gắn liền với “Chính”. Hồ Chí Minh định nghĩa: “Chính nghĩa là không tà, nghĩa là thẳng thắn, đứng đắn. Điều gì không đứng đắn, thẳng thắn, tức là tà”⁽⁸⁾. Người còn giải thích, trên quả đất có hàng muôn triệu người sống, số người ấy có thể chia thành hai hạng: Người thiện và người ác; trong xã hội, có trăm công, nghìn việc, những công việc ấy có thể chia làm hai loại: việc chính và việc tà. Làm việc chính là người thiện. Làm việc tà là người ác.

Nói về “Chính” và mối quan hệ của “Cần, kiệm, liêm, chính”, Người chỉ dẫn: “CẦN, KIỆM, LIÊM, là gốc rễ của CHÍNH. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại cần có nhành, lá, hoa, quả mới là hoàn toàn. Một người phải Cần, Kiệm, Liêm, nhưng còn phải CHÍNH mới là người hoàn toàn”⁽⁹⁾. Như vậy, dù “Chính” là hệ quả của “Cần, Kiệm, Liêm”, nhưng vẫn có tính độc lập tương đối, bởi nhiều khi có đủ “Cần, Kiệm, Liêm”, mà vẫn không thể “Chính”. Đức hạnh này đòi hỏi con người phải có sự chính trực, dũng cảm đấu tranh với cái xấu để bảo vệ lẽ phải; do đó, “Chính” là đức khó thực hiện nhất trong “tứ đức”, là sự biểu hiện tập trung nhất của nhân cách con người.

Người có đức “Chính” là người chính trực, đúng mực, công tâm, luôn hành động theo lẽ phải, kiên quyết bảo vệ lẽ phải, nên chính nghĩa có ý nghĩa quan trọng, vị trí rất lớn trong “tứ đức” (Cần, Kiệm, Liêm, Chính). Nói cách khác, “Chính” là chính tâm của nhân cách con người. Chính tâm thể hiện tâm hồn, tấm lòng, lương tâm, tâm trí của con người thẳng thắn, đúng đắn, sáng như tấm gương trong suốt. Chính tâm điều chỉnh bản thân cần trau dồi đạo đức, lối sống trong sáng và hướng đến chữ “Thiện”, tránh xa mọi sự thù hận, ích kỷ, đối với mình, với người và với việc.

“Chính” cũng có nghĩa gần với chân lý; việc gì có lợi cho Tổ quốc, cho nhân dân, thì đó là “Chính”, là chân lý. Việc gì trái với lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân thì không phải là “Chính” và không phải là chân lý. Vì vậy, việc ra sức phụng sự Tổ quốc và nhân dân, tức là phụng sự chính nghĩa và chân lý.

“Liêm”, “Chính” được Hồ Chí Minh đặt lên vị trí hàng đầu trong giáo dục đạo đức cách mạng cho mỗi cán bộ, đảng viên xuất phát từ quan niệm hết sức độc đáo của Người về chính trị là: “1. Đoàn kết. 2. Thanh khiết từ to đến nhỏ”⁽¹⁰⁾. Theo đó, có thể hiểu làm cách mạng, trước hết phải đoàn kết, mỗi cá nhân phải giữ “Liêm”, “Chính”, xem đó là giá trị đạo đức cao quý của con người cách mạng, là thước đo danh dự trong đời sống xã hội mới. Suy rộng ra, một đảng chân chính muốn lãnh đạo cách mạng thành công, phải hội tụ được những phẩm chất đạo đức “Liêm”, “Chính” để “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” nhằm bảo đảm nền chính trị thanh khiết trong quá trình lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.

Tháng 3-1947, Hồ Chí Minh kêu gọi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thi đua xây dựng đời sống mới: “Cần, kiệm, liêm, chính”. Để giáo dục cán bộ, đảng viên về đạo đức cách mạng, tháng 6-1949, Hồ Chí Minh viết tác phẩm Cần, Kiệm, Liêm, Chính, trong đó Người chỉ rõ “Cần, Kiệm, Liêm, Chính” là bốn đức tính cốt lõi của người cách mạng, như:

“Trời có bốn mùa: Xuân, Hạ, Thu, Đông.

Đất có bốn phương: Đông, Tây, Nam, Bắc.

Người có bốn đức: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.

Thiếu một mùa, thì không thành trời.

Thiếu một phương, thì không thành đất.

Thiếu một đức, thì không thành người”⁽¹¹⁾.

Tiếp đó, trong tác phẩm Đạo đức cách mạng, đăng trên Tạp chí Học tập, số tháng 12-1958, với dự cảm về những nảy sinh phức tạp tác động đến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và trăn trở trước yêu cầu mới của tình hình cách mạng, Hồ Chí Minh đã chỉ đạo tổ chức một đợt sinh hoạt chính trị trong toàn Đảng, nhằm nâng cao đạo đức cách mạng. Người khẳng định: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”⁽¹²⁾. Vì vậy, thực hành đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên phải là kết quả của quá trình tự giác ngộ, tu dưỡng, rèn luyện kết hợp với giáo dục, bồi dưỡng thường xuyên của tổ chức mới đạt được.

Hồ Chí Minh cho rằng, để giáo dục cán bộ, đảng viên trở thành người cách mạng chân chính phải ghi nhớ năm điều “nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm” theo nguyên tắc: “Tự mình phải chính trước, mới giúp được người khác chính. Mình không chính, mà muốn người khác chính là vô lý”⁽¹³⁾.

Để tu dưỡng, rèn luyện “Liêm”, “Chính”, Người yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thực hành đạo đức thông qua ba mối quan hệ: a/ Đối với mình: Chớ tự kiêu, tự đại, phải khiêm tốn, luôn chịu khó học tập, thường xuyên tự phê bình và phê bình để mau tiến bộ. b/ Đối với người: Chớ nịnh hót người trên; Chớ xem khinh người dưới, luôn có thái độ chân thành, khiêm tốn, thật thà, đoàn kết, phải thực hành chữ Bác - Ái. c/ Đối với việc: Phải để công việc nước lên trên, trước việc tư, việc nhà; đã phụ trách việc gì thì quyết làm cho kỳ được, làm đến nơi đến chốn, không sợ khó khăn, nguy hiểm; việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh⁽¹⁴⁾. Con đường tu dưỡng là, mỗi ngày cố làm một việc có lợi cho nước, cho dân, bởi trong tiền đồ chung đều có tiền đồ riêng của mỗi người. “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”⁽¹⁵⁾.

3. Sự vận dụng của Đảng hiện nay

Việc thực hành “Liêm”, “Chính” không chỉ giúp người cán bộ, đảng viên tự soi, tự sửa, tự rèn mình mà còn tạo ra sức mạnh mềm của tổ chức đảng và của cả dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. Bởi theo Hồ Chí Minh, “Một dân tộc biết cần, kiệm, biết liêm, là một dân tộc giàu về vật chất, mạnh về tinh thần, là một dân tộc văn minh tiến bộ”⁽¹⁶⁾.

Thực tế cho thấy uy tín của Đảng cầm quyền, của mỗi cán bộ, đảng viên và lòng tin của nhân dân với Đảng gắn liền với sự tu dưỡng và gương mẫu thực hành đạo đức cách mạng, cho nên, nếu mỗi cán bộ, đảng viên chỉ biết nói lời hay, ý đẹp nhưng không gương mẫu thực hành “Liêm”, “Chính” thì cũng không thể có sức hấp dẫn, quy tụ, lãnh đạo được nhân dân. Vì thế, thực hành “Liêm”, “Chính” không chỉ là yêu cầu cần thiết trong tu dưỡng đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên mà còn là biện pháp quan trọng, không thể thiếu để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Tuy nhiên, trong điều kiện tác động của cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế, bên cạnh những tấm gương “Liêm”, “Chính”, vẫn có không ít cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất về tư tưởng chính trị, về đạo đức, lối sống, thiếu trách nhiệm trước nhiệm vụ, chức trách được giao; sa vào quan liêu, tham nhũng, lãng phí, cục bộ, bè phái, chạy chức chạy quyền, vi phạm kỷ luật đảng, thậm chí có những trường hợp vi phạm pháp luật phải xử lý hình sự. Những “con sâu mọt” ấy đã làm giảm lòng tin của nhân dân với Đảng, làm suy yếu tổ chức đảng và năng lực cầm quyền, lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Do vậy, cần tăng cường giáo dục “Liêm”, “Chính” cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.

4. Giải pháp tăng cường giáo dục “Liêm”, “Chính” cho cán bộ, đảng viên

Một là, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và nhân dân về “Liêm”, “Chính”.

Công tác giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên, trong bối cảnh tình hình mới, cần chú trọng giáo dục phẩm chất “Liêm”, “Chính” nhằm hình thành niềm tin, động cơ đúng đắn để thực hiện hành vi đạo đức cách mạng trước những cám dỗ vật chất. Giáo dục phẩm chất “Liêm”, “Chính” có vai trò quan trọng, mấu chốt trong việc chuyển hóa những nguyên tắc, quy phạm, chuẩn mực đạo đức cách mạng thành hành động tự giác của cá nhân cán bộ, đảng viên. Do đó, phải tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng, chính sách, pháp luật; thường xuyên giáo dục nâng cao ý thức thực hành “Liêm”, “Chính” đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cấp ủy viên.

Gắn thực hiện có hiệu quả Kết luận số 01-KL/TW ngày 18-5-2021 của Bộ Chính trị khoá XIII “Về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”” với thực hiện NQTƯ 4 khóa XII (năm 2016) và thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII (năm 2021) theo hướng nhấn mạnh một số nội dung mới. Đó là, mở rộng phạm vi, không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả xây dựng hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng (năm 2021); cùng với ngăn chặn, đẩy lùi thì phải chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực; bổ sung, làm rõ hệ thống những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “tiêu cực” sát hợp tình hình mới.

Trong đó, nhấn mạnh sự nguy hiểm của biểu hiện phai nhạt lý tưởng cách mạng, không kiên định con đường XHCN, mơ hồ, dao động, thiếu niềm tin; nói trái, làm trái quan điểm, đường lối của Đảng; sa sút về ý chí chiến đấu, thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai không dám đấu tranh.

Những điểm nhấn này là đột phá quan trọng để cán bộ, đảng viên tự soi, tự sửa, tự tu dưỡng đạo đức cách mạng “Cần, Kiệm, Liêm, Chính”; và đây cũng là việc làm thường xuyên, liên tục của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng và của cả hệ thống chính trị.

Đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật về thực hành “Cần, Kiệm, Liêm, Chính” cùng với việc tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí trong Đảng và trong xã hội. Tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” theo hướng cụ thể, thiết thực, gắn liền với các tiêu chí thi đua, đánh giá, phân loại cán bộ, đảng viên ở mỗi cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Cần xây dựng một số chuyên đề về “Liêm”, “Chính” gắn với pháp luật theo hướng thiết thực để giáo dục cán bộ, đảng viên, nhằm góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể ở cơ sở. Thông qua đó, xây dựng tác phong, lề lối làm việc “Liêm”, “Chính”, tận tụy phục vụ nhân dân của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tại các cơ quan đảng, nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp phù hợp với chức trách, nhiệm vụ và điều kiện cụ thể.

Hai là, nêu cao trách nhiệm gương mẫu, thực hành nghiêm túc, thực chất đạo đức “Liêm”, “Chính” của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.

Theo Hồ Chí Minh, phải làm cho cán bộ, đảng viên hiểu rằng “tham lam là một điều rất xấu hổ, kẻ tham lam là có tội với nước, với dân”⁽¹⁷⁾. Nếu cán bộ giữ được đức “Liêm”, “Chính” thì họ không chỉ mang lại điều lợi cho dân, cho nước, điều ích cho Đảng mà chính họ cũng có lợi ích lâu bền.

Cần nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thường kỳ, sinh hoạt chuyên đề về “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” với những nội dung thiết thực, để cán bộ, đảng viên nhận thức đúng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng ở cơ sở, sát với chức trách, nhiệm vụ của mỗi cán bộ, đảng viên.

Để được kính trọng, người cán bộ, đảng viên, trước nhất là người đứng đầu, phải là tấm gương về “Liêm”. Cán bộ lãnh đạo, quản lý mà không liêm, phạm vào các thói hư như tham ô, tư lợi bất chính, lãng phí... thì bản thân “Bất Liêm” và không mang lại niềm tin cho quần chúng, làm suy yếu nội bộ Đảng và xã hội. Cho nên, mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn gương mẫu trong công tác và trong sinh hoạt hằng ngày; tự tu dưỡng, rèn luyện bằng cách tự phê bình. Cán bộ, đảng viên với tư cách là những người lãnh đạo, quản lý phải là người tiên phong trong mọi hoàn cảnh. Tiên phong, gương mẫu đòi hỏi đội ngũ cán bộ phải miệng nói, tay làm, thống nhất giữa lời nói và hành động; phải hết sức nghiêm túc thực hiện “Cần, Kiệm, Liêm, Chính”; kiên quyết đấu tranh với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực,…

Để có phẩm chất và thực hành liêm chính, mỗi cán bộ, đảng viên cần nâng cao ý thức tự giác, tự tu dưỡng, rèn luyện, tận tâm, tận lực cống hiến trí tuệ, sức lực cho Đảng, phụng sự đất nước và phục vụ nhân dân, thực hành “Liêm”, “Chính”. Mặt khác, mỗi cán bộ, đảng viên phải biết và sẵn sàng sửa chữa khuyết điểm. Về cách sửa chữa, theo Hồ Chí Minh, là “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”. Mỗi cán bộ, đảng viên cần phải thật thà cố gắng tự sửa chữa và giúp đỡ nhau sửa chữa. Người đứng đầu phải đề cao trách nhiệm và sự gương mẫu thực hành “Liêm”, “Chính” trước, để làm kiểu mẫu cho cấp dưới, cho nhân dân. Bởi niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân vào Đảng luôn gắn liền với niềm tin vào người đứng đầu. Đảng lãnh đạo bằng “hành động gương mẫu của đảng viên”, niềm tin của dân phụ thuộc vào sự trong sạch, vững mạnh của Đảng và sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Ba là, phát huy vai trò của nhân dân, dựa vào nhân dân giám sát việc thực hành tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất “Liêm”, “Chính” của cán bộ, đảng viên.

Hiện nay, để rèn luyện phẩm chất “Liêm”, “Chính” của cán bộ, đảng viên, cần bổ sung, hoàn thiện cơ chế đồng bộ, cụ thể để phát huy hiệu quả vai trò giám sát của nhân dân đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ các cấp trong việc chấp hành, thực hiện Điều lệ Đảng, kỷ luật của Đảng, các quy định về thực hiện nêu gương, trong thực hành “Cần kiệm liêm chính, chí công vô tư” trong thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Các cấp ủy, chính quyền các cấp cần thực hiện một cách nền nếp và nghiêm túc việc lấy ý kiến phê bình, góp ý của nhân dân; và phải thực hiện nghiêm túc việc tiếp thu, sửa chữa những khuyết điểm đã được nhân dân chỉ ra. Đối với những ý kiến chưa đúng, thì phải giải thích cho nhân dân hiểu. Coi trọng việc xây dựng cơ chế khuyến khích, động viên nhân dân thực hiện vai trò giám sát một cách tự nguyện, tự giác tại cơ quan công tác và địa bàn nơi cư trú. Thông qua đó, làm cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trở thành việc làm tự giác, hằng ngày của mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi tổ chức đảng, nhằm góp phần thiết thực vào xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Bốn là, thúc đẩy xây dựng văn hóa “Liêm”, “Chính” trong hoạt động công vụ.

Hiện nay, tình trạng cán bộ, đảng viên không “Liêm”, “Chính”, biểu hiện như: Tham nhũng, giấu giếm khuyết điểm, khoe khoang thành tích; lo lót, chạy chọt, mua bán bằng cấp, chức quyền; nói nhiều, làm ít; nói hay, làm dở; nói một đằng, làm một nẻo; “yêu nên tốt, ghét nên xấu”⁽¹⁸⁾;... Việc xây dựng văn hóa “Liêm”, “Chính” giúp con người gột rửa chủ nghĩa cá nhân, xây dựng bộ máy nhà nước trong sạch. Do đó, cần kiên trì xây dựng văn hóa “Liêm”, “Chính” ở mọi lúc, mọi nơi, nổi bật là đề cao cơ chế kiểm soát, giáo dục và thực thi pháp luật từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên. Cần tăng cường kiểm soát những người có chức, có quyền, vì khi có quyền, dễ tận dụng cơ hội để đục khoét, để chiếm đoạt tài sản nhà nước, vi phạm “Liêm”, “Chính”.

Văn hóa “Liêm”, “Chính” là đặc trưng quan trọng của văn hóa cầm quyền, lãnh đạo của Đảng nhằm xây dựng nền chính trị thanh khiết theo quan điểm Hồ Chí Minh. Nó được biểu hiện trong hành vi ứng xử với người, với tổ chức và với công việc mà một cá nhân hoặc một nhóm người phải tuân thủ trong thực thi công vụ. Văn hóa “Liêm”, “Chính” được xây dựng dựa trên các nguyên tắc đạo đức, truyền thống văn hóa và quan điểm, định hướng chính trị của Đảng, Nhà nước, nhằm giúp mỗi người hoạt động trong hệ thống chính trị nhận thức rõ bổn phận, trách nhiệm và góp phần nâng cao chất lượng thực thi công vụ. Để cán bộ có chức, có quyền triệt để thực hiện “Liêm”, “Chính”, thực hành văn hóa “Liêm”, “Chính” thì cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán; kịp thời nghiêm trị những kẻ gian dối; xây dựng phong trào sống và làm việc theo pháp luật, tuyệt đối tuân thủ pháp luật trong cán bộ, công chức, làm gương cho nhân dân noi theo.

5. Kết luận

Xây dựng và rèn luyện phẩm chất “Liêm”, “Chính” của cán bộ, đảng viên trong điều kiện Đảng cầm quyền lãnh đạo công cuộc đổi mới theo định hướng XHCN, nhất là trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, là một trong những yếu tố nền tảng nhằm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện, thật sự là một Đảng cách mạng chân chính, là đạo đức, là văn minh. Thực hành “Liêm”, “Chính” không chỉ là yêu cầu cần thiết trong tu dưỡng đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên mà còn là biện pháp quan trọng, không thể thiếu để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh toàn diện.

_________________

Ngày nhận bài: 6-6-2024; Ngày thẩm định: 11-6-2024; Ngày duyệt đăng: 5-11-2024.

(1), (4), (5), (6), (7), (8), (9), (11), (13), (16), (17) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 6, tr. 126, 127, 126, 127, 126, 129, 129, 117, 130, 128, 127.

(2) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t. 9, Sđd, tr. 145.

(3), (10), (15) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.5, Sđd, tr. 292, 75, 292.

(12) Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.11, Sđd, tr. 612.

(14) Xem: Hồ Chí Minh: Toàn tập, t.6, Sđd, tr. 129-131

(18) Xem: “Đưa trung thực thành “thước đo” cán bộ, đảng viên”, https://thanhuyhanoi.vn/tin-tuc/dau-tranh-chong-quan-diem-sai-trai-phong-chong-tu-dien-bien-tu-chuyen-hoa/dua-trung-thuc-thanh-thuoc-do-can-bo-dang-vien-10033431.html, ngày đăng: 6-11-2023.